Đờn ca tài tử Nam bộ: một thế kỷ nội địa hoá và phổ thông hoá | Văn Nghệ | DanQuyen.com - Cơ Quan Ngôn Luận Người Việt Hải Ngoại

  Trang nhất

  Xã Luận

  Đọc Báo Trong Nước

  Truyện Ngắn

  Kinh Tế

  Âm vang sử Việt

  Tin Thể Thao

  Y Học

  Tâm lý - Xã hội

  Công Nghệ

  Ẩm Thực

    Diễn Đàn Biển Đông

Bắc Kinh yêu cầu Manila ngừng khiêu khích ở Biển Đông

    Hình Ảnh Quê Nhà - Video Clip

Nồng ấm Tết cổ truyền dân tộc Khmer Chôl Chnăm Thmây

    Tin Thế Giới

Xung đột Hamas - Israel: Israel hoàn tất chuẩn bị cho chiến dịch quân sự ở Rafah

    Tin Việt Nam

Thùy Tiên đại diện thanh niên VN phát biểu tại Đối thoại của Tổng Thư ký ASEAN

    Tin Cộng Đồng

Ukraine tìm cách đưa công dân nam về nước

    Tin Hoa Kỳ

Mật vụ Mỹ lên kế hoạch bảo vệ trong trường hợp ông Trump bị giam giữ

    Văn Nghệ

Huế

    Điện Ảnh

David Beckham kiện tài tử 'Transformers'

    Âm Nhạc

Danh tính nữ ca sĩ Việt may mắn gặp Rosé (Blackpink), lại còn chiêu đãi fan ảnh cam thường

    Văn Học

Bắt học sinh đi học ngày nghỉ lễ Giỗ tổ Hùng Vương, hiệu trưởng bị xem xét kỷ luật

Thông Tin Tòa Soạn

Tổng biên tập:
Tiến Sĩ
Nguyễn Hữu Hoạt
Phụ Tá Tổng Biên Tập
Tiến Sĩ
Nhật Khánh Thy Nguyễn
Tổng Thư ký:
Quách Y Lành

Văn Nghệ

Đờn ca tài tử Nam bộ: một thế kỷ nội địa hoá và phổ thông hoá
Ngày 27.9, cuốn Hát bội, đờn ca tài tử và cải lương cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 (Phương Nam Book & NXB Văn Hoá – Văn Nghệ TP.HCM, 2013) của Nguyễn Lê Tuyên – Nguyễn Đức Hiệp sẽ được phát hành. Lấy ngày sinh của nữ nghệ sĩ balê Cléo de Mérode (27.9.1875 – 17.10.1966) làm cột mốc phát hành sách về nghệ thuật bản địa Việt tất phải có duyên cớ đặc biệt. Bởi nhờ điệu múa của nữ minh tinh này tại hội chợ thế giới Paris năm 1900 mà đờn ca tài tử Nam bộ mở được đường ra quốc tế từ rất sớm. Đờn ca tài tử là đứa con nội sinh của văn hoá Nam bộ nửa cuối thế kỷ 19, được cho là kết quả cuộc hôn phối giữa nhã nhạc – nhạc tài tử cung Huế với âm nhạc dân gian – dân ca Trung bộ, Nam bộ. Nếu nhã nhạc – nhạc tài tử cung Huế chuộng tính hàn lâm, thính phòng, với chủ đề thanh lịch, trang nghiêm, bay bướm… thì đờn ca tài tử Nam bộ lại chuộng yếu tố bình dân, trần trụi, đại chúng, với chủ đề thiên về nỗi lòng, sự giãi bày và tình cảm đời thường. Chơi đờn ca tài tử có thể ba, bốn, năm nhạc công, mà ít hơn hay nhiều hơn cũng chả sao; nhạc công có thể cởi trần, ngồi bờ ruộng, gốc cây và say sưa tuý luý! Ban đầu chỉ có đờn, thường song tấu, tam tấu và cả hoà tấu nhóm, sau kết hợp thêm ca nên gọi là “đờn ca”. Còn “tài tử” là từ chỉ những người có tài riêng, mà thường là về biểu diễn cổ nhạc, về văn hoá văn nghệ. Các định nghĩa trong vài từ điển gần cùng thời như Đại Nam quấc âm tự vị (in năm 1895 và 1896) của Huình Tịnh Paulus Của, Hán – Việt từ điển giản yếu (thập niên 1930) của Đào Duy Anh, Việt Nam tự điển của hội Khai trí Tiến đức… đều định nghĩa xoay quanh “người có tài”. Trước đó, Nguyễn Du cũng viết “dập dìu tài tử giai nhân”, Nguyễn Công Trứ thì “tài tử với giai nhân tế ngộ nan”… Nửa cuối thế kỷ 19, Nam bộ vẫn đất rộng người thưa, giang hồ tứ xứ đến đây gác kiếm làm ăn, nên âm nhạc cũng phải thoải mái, dễ dàng, bài bản cứng nhắc quá e không hợp. Hơn nữa, trong hành trình về phương Nam, bên cạnh việc mở đất và chung sống, đây cũng là cuộc chung đụng về văn hoá, tâm linh và cả tự tình, triết lý. Có vài sử liệu cho rằng đờn ca tài tử do các nhạc sư gốc Trung kỳ sáng tạo nên hồi cuối thế kỷ 19, với mục đích chơi cho hợp bối cảnh sống mới. Họ gồm Nguyễn Quang Đại (tức Ba Đợi, một quan về âm nhạc của triều Nguyễn), Lê Tài Khị (tức Nhạc Khị) và Trần Quang Quờn (tức thầy ký Quờn). Theo GS.TS Trần Văn Khê, đờn ca tài tử Nam bộ đã được giới thiệu với UNESCO từ những năm đầu thập niên 1960. Chính UNESCO Collection đã phát hành đĩa nhạc theo thể loại đờn ca tài tử Nam bộ, gồm 11 bài, với tựa Viet Nam – Traditions of the South… Cuốn sách Hát bội, đờn ca tài tử và cải lương cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 cũng đã chỉ ra cho thấy loại hình âm nhạc đại chúng này đã thu hút người Pháp từ đầu thế kỷ 20. Ngay tại hội chợ thế giới Paris năm 1900, lúc tài tử Nguyễn Tống Triều cùng ban nhạc tài tử được mời sang biểu diễn và hoà tấu cho Cléo de Mérode múa, nhà nhạc học Julien Tiersot đã ký âm Vũ khúc Đông Dương – được xem là bản ký âm đầu tiên của đờn ca tài tử trên năm dòng kẻ theo kỹ thuật thanh nhạc Tây phương. Chính sự kiện này đã thu hút vài nhà soạn nhạc lớn, ví dụ Claude Debussy (1862 – 1918), người có nhiều tác phẩm chịu ảnh hưởng bởi hát bội, đờn ca tài tử. Nếu mọi việc suôn sẻ, đầu tháng 12 tới UNESCO sẽ công nhận đờn ca tài tử là di sản văn hoá phi vật thể nhân loại. Vậy là sau hơn một thế kỷ nội sinh và phát triển, chính việc phổ thông hoá nhạc bác học, hàn lâm mà đờn ca tài tử phổ biến rộng rãi trong đời sống bình dân của người Nam bộ.
DanQuyen.com
Phản Hồi Của Độc Giả Về Bài Viết

Họ và Tên
Địa chỉ
Email
Tiêu đề
Nội dung



	Gửi cho bạn bè	Phản hồi

Các bài viết mới:

Huế (12-04-2024)

Xuất hiện tin đồn một sao nữ đình đám bị nhà chồng hắt hủi, chính chủ vội lên tiếng! (13-03-2024)

Á hậu Việt Nam 1988 Nguyễn Thu Mai qua đời (20-02-2024)

Chân lý của đối xứng và cái đẹp (27-01-2024)

3 cuộc hôn nhân của tài tử điển trai vừa được phong tặng NSND (11-12-2023)

Học hàm học vị 'khủng' của 2 nghệ sĩ trẻ nhất sắp được phong NSND (06-12-2023)

Thanh Lam, Xuân Bắc, Quế Trân bất ngờ có mặt trong danh sách phong tặng Nghệ sĩ Nhân dân (05-12-2023)

Phong cách kiến trúc Đông Dương là gì? (15-11-2023)

11 năm tự 'mất tích' khỏi Vbiz, nam vương đầu tiên của Việt Nam giờ ở đâu và làm nghề gì? (06-11-2023)

Tạm thời cho hai diễn viên Nhà hát đương đại Việt Nam nghỉ việc sau vụ đánh ghen trước khách sạn (01-11-2023)

Vương miện Miss Grand International 2023 thuộc về thí sinh đến từ Peru (26-10-2023)

Thanh Hằng lần đầu lên tiếng trước tin đồn yêu đồng giới (24-10-2023)

'Thuyền' Thùy Tiên - Quang Linh chính thức chìm sau câu nói này của nàng hậu? (26-09-2023)

Lần đầu tiên Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức liên hoan phim quốc tế (20-09-2023)

'Biểu tượng thời trang' Jane Birkin qua đời (16-07-2023)

Nhà hát Hồ Gươm là một thiết chế văn hóa, điểm đến lý tưởng để thưởng thức nghệ thuật (09-07-2023)

Bảo Thy say đắm bên chồng đại gia, chia sẻ bí quyết để hạnh phúc (29-06-2023)

Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng và Bùi Lan Hương yêu 'giấu' suốt 3 năm (20-06-2023)

Hoa hậu Du lịch châu Á hài lòng với cuộc sống đơn giản (08-06-2023)

NSƯT Kim Tử Long nói về hôn nhân viên mãn với bà xã Trinh Trinh (06-06-2023)

Các bài viết cũ:

50 năm “nhạc Trẻ” (từ 1963 ở SàiGòn) và Kỷ Niệm 18 năm Tạp Chí Trẻ (18-09-2013)

Những câu chuyện hấp dẫn về nữ nghệ sĩ xinh đẹp và đa tài Thanh Lan (kỳ cuối) (18-09-2013)

Những câu chuyện hấp dẫn về nữ nghệ sĩ xinh đẹp và đa tài Thanh Lan (kỳ 1) (14-09-2013)

Tiếng hát Tóc Tiên: Gọi Vầng Trăng Cũ Sáng Cho Hồn Vui (12-09-2013)

Katy Perry và Lady Gaga: “Cuộc đua” kỳ thú (09-09-2013)

Lana Del Rey: Nàng Lolita lạc trong khu ổ chuột (02-09-2013)

'Đàm Vĩnh Hưng mượn khán giả làm rào chắn' (29-08-2013)

Ai được như ông Nguyễn Ánh 9? (26-08-2013)

Ballet Cô bé Lọ Lem: hài hước và duyên dáng (24-08-2013)

Cô gái nhỏ dũng mãnh của nhạc Việt (20-08-2013)

"Quê hương" của Phù Nam (15-08-2013)

Đâu dễ khép cửa tránh giao tiếp với đời (14-08-2013)

Siu Black hát giữa vòng vây giang hồ (13-08-2013)

Đừng làm bé gái Phương Mỹ Chi hoang mang (09-08-2013)

Thèm nhất là cảm giác bình yên… (06-08-2013)

Làm phê bình, nhất thiết phải có tấm lòng (05-08-2013)

Nghệ thuật nản chí (03-08-2013)

Khát vọng của Nguyễn Á (31-07-2013)

Mỹ Tâm giành suất dự tranh giải MTV EMA 2013 khu vực (29-07-2013)

Siu Black vỡ nợ: Người bạn cuối cùng Phương Thanh kiệt sức? (28-07-2013)

"Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam".

Chuyển Tiếng Việt

Truyện Ngắn

Xa Xóm Mũi

Lời Di Chúc của Vua Trần Nhân Tôn

Copyright © 2010 DanQuyen.com - Cơ Quan Ngôn Luận Người Việt Hải Ngoại
Địa Chỉ Liên Lạc Thư Tín:
E-mail: danquyennews@aol.com
Lượt Truy Cập : 152744302.